Dla przypomnienia – Polska wdrożyła przepisy o schematach podatkowych na początku 2019 r. jako pierwszy kraj w Unii Europejskiej. – Co więcej, Polska znacząco rozbudowała zakres przepisów o schematach podatkowych wynikający z dyrektywy poprzez m.in. wprowadzenie obowiązku raportowania krajowych schematów podatkowych, jak i dodając nową kategorię cech rozpoznawczych – wyjaśnia Wojciech Fryze, partner i adwokat w kancelarii Olesiński i Wspólnicy.
Zgodnie z dyrektywą państwa członkowskie UE miały wymieniać się informacjami o transgranicznych schematach podatkowych – czyli czynnościami podatników mających skutek w co najmniej dwóch krajach Unii albo w jednym kraju członkowskim i tzw. państwie trzecim. Poza zakresem wymiany są krajowe schematy podatkowe.
Wymiana informacji pomiędzy administracjami skarbowymi miała mieć charakter automatyczny, co kilka miesięcy, stąd wymagała precyzyjnej koordynacji działań poszczególnych rządów w zakresie m.in. struktury plików elektronicznych MDR, implementacji dyrektywy, wymaganych danych w ramach schematu podatkowego, ich numeracji itd.
Co mówi dyrektywa
Dyrektywa wprowadzała szereg obowiązków zarówno dla państw członkowskich, jak i dla podmiotów uczestniczących w schemacie podatkowym (w rozumieniu dyrektywy – Korzystający i Pośrednicy):
- państwa członkowskie miały obowiązek wdrożyć dyrektywę do 31 grudnia 2019 r. i zacząć stosować przepisy od 1 lipca 2020 r.;
- dyrektywa nakazywała uczestnikom schematu zaraportowanie do 31 sierpnia 2020 r. wszystkich transgranicznych schematów podatkowych, których pierwsza czynność miała miejsce między wejściem w życie dyrektywy, a jej zaimplementowaniem w danym kraju członkowskim (po 25 czerwca 2018 r. do np. 31 grudnia 2018 r. w Polsce);
- pierwsza automatyczna wymiana informacji miała nastąpić do 31 października 2020 r.
Jak wyjaśnia Wojciech Fryze, Komisja Europejska proponowała zmianę powyższych terminów odraczając poszczególne obowiązki o 3 miesiące w związku z panującą epidemią COVID-19. W zeszłym tygodniu Parlament Europejski przegłosował odroczenie obowiązków dot. schematów podatkowych, ale o 6 miesięcy – w efekcie, wszystkie obowiązki wynikające ze schematów podatkowych zaczną obowiązywać państwa członkowskie dopiero w 2021 roku.
MDR – epidemia zmieniła sytuację
Decyzja Parlamentu Europejskiego może zaskakiwać zwłaszcza, że sama Komisja Europejska postulowała jedynie 3 miesięczne odroczenie. Dodatkowe pół roku pozwoli poszczególnym krajom przygotować się do wdrożenia dyrektywy. – Zwłaszcza, że nie wszystkie państwa członkowskie zdążyły do końca 2019 r. wdrożyć przepisy o schematach podatkowych (m.in. Szwecja, Czechy) – komentuje Michał Linkiewicz, starszy konsultant podatkowy w kancelarii Olesiński i Wspólnicy.
Obecnie w Polsce, wskutek wprowadzenia stanu epidemii, obowiązki w zakresie schematów podatkowych uległy zawieszeniu do czasu zniesienia stanu epidemii lub zagrożenia epidemicznego, ale nie później niż do 30 czerwca 2020 r..
Powyższe ulegnie zmianie wraz z wejściem w życie kolejnej Tarczy Antykryzysowej, która czeka na podpis Prezydenta i która zmieni obecną regulacje zawieszającą w Polsce obowiązki w zakresie schematów podatkowych. Zgodnie z nowym brzmieniem przepisu, obowiązki dotyczące krajowych schematów podatkowych ulegną dalszemu zawieszeniu aż do 30 dnia następującego po zniesieniu stanu epidemii lub zagrożenia epidemicznego. Termin odwieszenia obowiązków w zakresie transgranicznych schematów podatkowych nie ulegnie jednak zmianie. W efekcie, od 1 lipca ruszą terminy dotyczące transgranicznych schematów podatkowych – o ile Minister Finansów ich dalej nie zawiesi.
Uprawnienie dla Ministra Finansów do dalszego zawieszania terminów dot. transgranicznych schematów podatkowych wynika z drugiej ustawy czekającej już tylko na podpis Prezydenta - W projekcie nowelizacji przepisów o schematach podatkowych znajduje się stosowny zapis uprawniający Ministra Finansów do wydania rozporządzenia przedłużającego terminy związane ze schematami podatkowymi, mając na względzie treść ustaleń podjętych z Unią Europejską. Projekt nowelizacji zakłada wejście w życie ustawy z dniem 1 lipca 2020 – komentuje Michał Linkiewicz, starszy konsultant podatkowy w kancelarii Olesiński i Wspólnicy.
W efekcie zdaniem ekspertów z Olesiński i Wspólnicy możemy spodziewać się dalszego odraczania terminów związanych ze schematami podatkowymi w Polsce, co pozwoli podatnikom na lepsze przygotowanie się do obowiązków wynikających ze schematów podatkowych.
Jak sobie radzić ze schematami podatkowymi?
– Raportowanie schematów podatkowych nie musi być tak skomplikowane, jak się wydaje. Solidne podstawy wiedzy i odpowiednie narzędzia mogą uczynić ten proces znacznie bardziej kontrolowanym i sprawniejszym – opisuje Wojciech Fryze, partner i adwokat w kancelarii Olesiński i Wspólnicy.
To właśnie ta kancelaria prawna współtworzyła aplikację, która łączy innowacyjność technologiczną z pogłębioną wiedzą z zakresu podatków. Mowa o rozwiązaniu MDRnow, które kompleksowo wspiera proces zarządzania ryzykiem związanym ze schematami podatkowymi. – Aplikacja prowadzi użytkownika przez szereg procesów, począwszy od identyfikacji schematu podlegającego raportowaniu, a kończąc na zapisaniu historii uzgodnień w archiwum. MDRnow działa w wersji polskiej i angielskiej – wyjaśniają twórcy narzędzia.
Dzięki MDRnow użytkownik wyeliminuje konieczność korzystania z generatora Ministerstwa Finansów. Wszystkie działania związane ze schematami podatkowymi będzie prowadził w jednym narzędziu – od pracy nad uzgodnieniem, przez szczegółową identyfikację, po generowanie plików MDR-1 i MDR-3.
Nowa aplikacja ułatwia też pracę w zespole, ponieważ znosi odpowiedzialność za raportowanie schematów z wyłącznie jednej osoby (nad uzgodnieniem może pracować kilka osób z firmy). Możliwe jest również wielokrotne wracanie do analiz i formularzy, dzięki czemu błędy są minimalizowane i nie ma konieczności zaczynania wszystkich procesów od nowa.
MDRnow umożliwia również dochowanie należytej staranności w identyfikacji schematów podatkowych – logika zawarta w MDRnow pozwala zidentyfikować schemat, a wszystkie analizy trafiają do archiwum. Dzięki temu użytkownik ma do nich dostęp w dowolnym momencie i posiada możliwość udowodnienia, że dany przypadek był analizowany pod kątem powstania schematu oraz jakie dowody brał pod uwagę podczas swojej analizy.
Warto podkreślić, że MDRnow precyzyjnie wpisuje się w nowy model pracy online, który z powodu epidemii koronawirusa wprowadzają przedsiębiorstwa wszystkich sektorów. – Naszą aplikację możemy śmiało nazwać „wirtualnym i bezpiecznym centrum zarządzania”, ponieważ wszystkie analizy, schematy i kluczowe pliki są gromadzone w jednym miejscu w chmurze. To znacznie ułatwia pracę zdalną i zespołową – podsumowuje Michał Linkiewicz, starszy konsultant podatkowy w kancelarii Olesiński i Wspólnicy. Aplikacja MDRnow jest dostępna na platformie LEX Hub.